«Вакцинациядан бас тартудың салдары немерелерге әсер етуі мүмкін». Екпе туралы педиатр дәрігермен сұхбат

«Вакцинациядан бас тартудың салдары немерелерге әсер етуі мүмкін». Екпе туралы педиатр дәрігермен сұхбат

Мақалада ата-аналардың вакцинациядан бас тартуы мәселесіне сарапшылардың кәсіби көзқарасы, сондай-ақ мектеп жасына дейінгі балаларды вакцинациялау қажеттілігі туралы дәрігерлердің жеке пікірі берілді. Ақпаратпен танысып, оны ата-аналарға беруді ұсынамыз.

Не талқыланды?

1. Баланы вакцинациялауды кейінге қалдыруға болатын максималды мерзім.

2. Балаларын вакцинацияламаған ата-ананың проблемасы.

3. Ата-аналар жиі бас тартатын екпелер.

Сәбилер мен мектеп жасына дейінгі балаларды вакцинациялауды профилактикалық егулердің ұлттық күнтізбесіне сәйкес жүргізу қажет (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 24 қыркүйектегі № 612 қаулысы). Вакцинация күнтізбесі баланың жасын және вакциналарға арналған нұсқауларды ескере отырып арнайы жасалған. Бірақ баланы вакцинациялау ата-анасының келісімімен ғана жасалады. Сондықтан ата-аналар баланың өсуін күтуге құқылы. Алайда, мектеп кезеңінің басында балалар толық вакцинацияланғаны дұрыс.

Вакцинация туралы шешім баланың денсаулығына ғана емес, сонымен қатар сыртқы жағдайларға, отбасы құрамына, өмір сүру жағдайларына байланысты. Егер отбасында үлкен балалар болса, олар балаға инфекция көзі бола алады. Егер үйде қарт ата-әжелер болса, онда бала олар үшін инфекция көзі болуы ықтимал. Бұл пневмококк, менингококк, тұмау, гемофильді инфекция сияқты инфекцияларға да қатысты. Жүкті әйелдер үшін қызылша, қызамық, желшешек сияқты инфекциялар аса қауіпті. Белгілі бір баланы вакцинациялау туралы шешім қабылдаған кезде қазіргі уақытта осы балаға вакцинация жасаудың барлық қауіптерін бағалау керек, содан кейін ғана шешім қабылдануы керек.

Әртүрлі дереккөздерге сәйкес, ата-аналардың шамамен 5-15 пайызы вакцинациядан бас тартқан жағдайлар болады. Бұл пайызға барлық вакцинациядан бас тарту жағдайлары ғана емес, сонымен қатар вакцинация толық жүргізілмеген жағдайлар да кіреді. Бұл дегеніміз, ата-аналар үш екпе алады және одан әрі әр түрлі себептермен тоқтатып қояды.

Осылайша, балалардың әр тобында вакцинация кестесі бұзылған жағдайлар кездеседі. Бірақ барлық дерлік балаларға перзентханада БЦЖ және В гепатиті вакциналары егіледі. Көбінесе ата-аналар вакцинациядан мүлде бас тартқаннан гөрі вакцинация кестесін ауыстырады. Көптеген ата-ана эпидемиялық көрсеткіштер бойынша күнтізбеден вакциналардың, соның ішінде аралас және инфекцияларға қарсы вакциналардың кең таңдауы бар жеке медициналық орталықтарға жүгінеді. Бұл белгілі бір баланың вакцинациясын есепке алуды қиындатады.

Ата-аналар баланың жұқпалы ауруға шалдығуын болдырмау үшін санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды қатаң сақтауы керек. Мұндай ата-аналар баланың иммундық жүйесін нығайту үшін шара қабылдауы керек. Егер балабақшада қандай да бір жұқпалы ауруға карантин қойылса, онда екпе егілмеген бала оған инкубациялық кезең аяқталғанша бара алмайды. Егер балабақшада ішке қабылдайтын полиомиелитке қарсы екпе егілген болса, онда екпе егілмеген нәресте екі ай бойы үйде болуы керек. Әйтпесе, полиомиелитке шалдығу қаупі бар. Болашақта ересек өмірде екпе егілмеген бала, егер ол жұқпалы аурулардың қаупімен байланысты болса, жұмысқа қабылдау кезінде қиындықтарға тап болуы мүмкін.

Екпе егілмеген балаға эпидемия қаупі төнген кезде балалар ұжымына баруға тыйым салынуы мүмкін. Бас тартудың ең ауыр проблемасы – инфекциядан кейінгі асқынулар, мүгедектік немесе өлім. Қызылшадан кейінгі асқыну – пневмония, өлімге әкелетін қызылша энцефалиті. Полиомиелитке қарсы вакцинациядан бас тарту шала салдану және паралич, мүгедектікпен, тыныс алу бұлшықеттерінің сал ауруынан болатын өлім-жітімнің пайызының өсуі арқылы аурудың өршуі қауіп төндіреді. Бас тартудың салдары немерелеріне де әсер етуі мүмкін. Бала кезінде қызылшаға қарсы екпе егілмеген жүкті әйелдерде қызылша ауруы кезінде даму ақаулары бар бала туылу қаупі бар. Эпидемиялық паротитпен ауырған ер бала бедеулікке ұшырауы мүмкін. Эпидемиялық паротит – бұл ерлер бедеулігінің 25 % болады.

Жиі кездесетін проблеманың бірі – вакцинация кестесін толтыру, мысалы, балабақшаға барар алдында. Иммунитетті дамыту үшін біраз уақыт қажет. Вакцинациядан кейінгі бірінші аптада ықтимал жұқтырған адамдармен байланыста болудан аулақ болу керек. Кейде МДҰ-да жұқпалы аурулардың жағдайлары болып тұрады. Мысалы, қызылша, желшешек. Екпе егілмеген бала бұл жағдайда карантиндегі балалар тобына кіре алмайды. Инфекцияның өзі немесе екпе егілмеген балада оның пайда болу қаупі шұғыл алдын алу шараларын қажет етеді.

Ата-аналар көбінесе маусымдық тұмауға қарсы вакцинациядан, вирустық гепатитке қарсы екпеден, көкжөтелге, дифтерияға, сіреспеге (АКДС) қарсы аралас вакцинадан бас тартады. Бас тартудың ең көп тараған себептері – вакцинаға деген сенімсіздік, екпенің тиімділігіне күмәндану және екпенің ықтимал жағымсыз әсерлерінен қорқыныш.